در خودروهای دارای گیربکس دستی، نیروی موتور از طریق کلاچ به گیربکس منتقل می شود، به همین دلیل خودرو بدون کلاچ نمی تواند حرکت کند و یا اینکه توقف کند. ولی خودروهای دنده اتوماتیک دارای کلاچ نیستند که بتواند نیروی بین موتور و گیربکس را قطع کند، در مقابل این خودروها از وسیله ای به نام مبدل گشتاور استفاده می کنند. جهت مشاهده قیمت باطری پژو 207 و باطری پژو 206 همراه خرید اینترنتی با متخصصان الو باتری در تماس باشید.
مبدل گشتاور چیست؟
درون مبدل گشتاور Torque Converter چهار بخش وجود دارد:
1. پمپ
2. توربین
3. استاتور
4. روغن (واسکازین)
محفظه ی مبدل به دنده ی فلاویل متصل است به همین دلیل سرعت گردش آن با سرعت موتور برابر است. همین طور پره های پمپ روغن نیز به آن وصل است و سرعت برابری با موتور دارد. پمپ روغن حالت سانتریفیوژی دارد و مانند لباس شویی عمل می کند که با چرخش خود روغن را به خارج از محور مرکزی پخش می کند. بواسطه ی این چرخش، حالت خلاء بوجود می آید که باعث می شود روغن به سمت مرکز هدایت گردد. این چرخه ادامه می یابد و روغن وارد تیغه های توربین که به گیربکس متصل است، می شود. وظیفه ی توربین گردش درون گیربکس است که با انجام این کار، انتقال قدرت از موتور به گیربکس انجام می شود تا خودرو به حرکت درآید.
برای خنثی سازی نیرو و تغییر جهت حرکت آن، باید نیرویی خلاف جهت وارد گردد. به عنوان مثال برای تغییر جهت حرکت روغن باید نیرویی بر خلاف حرکت آن وارد شود. توربین باعث تغییر جهت حرکت روغن می شود و روغن باعث چرخش توربین می شود. اگر روغن خروجی از توربین به پمپ مبدل گشتاور برسد، سرعت حرکت و کارآیی پبشرانه کاهش می یابد. برای ممانعت از این اتفاق از قطعه ای به نام استاتور استفاده می کنند. استاتور بخش ثابت مبدل بوده و در مرکز قرار دارد. کار این قطعه تغییر جهت حرکت روغن از توربین و جلوگیری از ورود آن به پمپ است.
برای اتصال استاتور و شفت ثابت گیربکس از یک کلاچ یک طرفه استفاده می کنند تا چرخش همزمان روغن و استاتور اتفاق نیفتد یا به عبارت دیگر استاتور در خلاف جهت حرکت روغن حرکت کند.
عملکرد مبدل گشتاور گیربکس های اتوماتیک
بطور کلی می توان گفت که مبدل گشتاور دارای سه عملکرد مختلف است:
توقف: عبارت است زمان بسیار کوتاهی که میان گردش پمپ و توربین وجود دارد. به عنوان مثال زمانی که گیربکس در حالت حرکت قرار دارد و همزمان پدال ترمز گرفته می شود، یک وقفه در عملکرد گیربکس ایجاد می شود که حالت توقف نام دارد.
شتاب گیری: زمان شروع حرکت خودرو، تفاوت سرعت پمپ و توربین کم می شود و باعث شتاب گیری خودرو می شود.
کوپلینگ: هنگامی که خودرو با سرعت بالای 60 کیلومتر در ساعت در حال حرکت است و سرعت توربین و پمپ در حال نزدیک شدن است، در این حالت کلاچ قفل شونده وارد عمل می شود و حالت کوپلینگ را بوجود می آورد.
مزایا و معایب مبدل گشتاور
مبدل گشتاور گیربکس های اتوماتیک به خودرو اجازه می دهد بدون خاموش شدن موتور در حالت توقف باقی بماند و زمانی که از حالت توقف به حرکت درآمد، گشتاور مورد نیاز را تامین کند. در دور موتورهای بالا، دور گیربکس و موتور باید یکسان باشد چون اختلاف دور باعث می شود تا اتلاف انرژی بیشتر شود، به همین دلیل خودروهای دنده اتومات دارای مصرف سوخت بیشتر هستند. برای رفع این مشکل از مبدل های گشتاوری که دارای کلاچ قفل شونده هستند استفاده می شود.
